Oudste sporen tot nu toe
Het huidige dorp Heiloo is op een strandwal gelegen. De oudste sporen van menselijke bewoning gaan terug tot in de prehistorische tijd. Zo zijn er bij de Krommelaan vijf sikkels gevonden, waarvan een van brons. De overige vier sikkels waren van vuursteen gemaakt, afkomstig van het Noordduitse eiland Helgoland. Opmerkelijk is de herkomst van het vijfde exemplaar. Deze circa 16 cm lange, bronzen sikkel is waarschijnlijk afkomstig uit het Oude Griekenland, om precies te zijn uit Mykene. Dit zegt al veel over de contacten tussen bevolkingsgroepen of reizigers in de prehistorie. De vondst is gedateerd in de Late Bronstijd. In de periode tussen 1100 en 800 v. Chr.
Sikkels zijn een soort gebogen messen. Waarschijnlijk zijn sikkels gebruikt om ermee zoden te snijden. Opmerkelijk is dat twee van de gevonden sikkels niet de bekende “sikkelglans” vertonen. Deze glans ontstaat door het gebruik van de sikkels. Mogelijk zijn dan ook niet alle sikkels daadwerkelijk gebruikt. Met welk doel hebben de mensen in de Late Bronstijd deze toch wel kostbare voorwerpen in de grond geplaatst? De sikkels zijn niet in een kuiltje gelegd, maar netjes op een rij in de grond geplaatst. Mogelijk gaat het om een rituele plaatsing van de sikkels, om een offer aan de goden te brengen.
Drinkplaats
Op de Vlooiendijk is een drinkplaats voor vee uit dezelfde tijd aangetroffen. Deze kuil op de flank van de strandwal was met vlechtwerk beschoeid. Tijdens het archeologische onderzoek kwamen tal van scherven en botfragmenten in de kuil aan het licht. Het bot is vooral afkomstig van rund en schaap. Een klein percentage omvat het bot van varkens.
Landbouw
Op de oostelijke kant van de strandwal zijn veel minder sporen van extensieve veeteelt aanwezig. Wel zijn op de oostkant, ter hoogte van de Oosterzij, ploegsporen van een eergetouw ontdekt. Dit zijn de sporen van een prehistorisch akkertje uit de Vroege IJzertijd of Bronstijd. In deze periode was het eergetouw in zwang.
Ploegsporen van een eergetouw Craenenbroeck
Nederzettingen?
Sporen van inheems-Romeinse bewoning zijn aangetroffen op het stationsplein en aan de Holleweg. Op grond van het schervenmateriaal gaat het voornamelijk om de periode tussen 100 en 300 na Chr. Aan de Holleweg zijn in 1932 grote stukken klei gevonden. De kleifragmenten zijn waarschijnlijk afkomstig van een oven. Tijdens het onderzoek op het stationsplein is een ronde voorraadkuil opgegraven, volledig bedekt met potscherven. Een opvallende ontdekking tijdens dezelfde opgraving was de vondst van twee complete potten in een natuurlijke kuil op de strandwal. Gaat het ook hier om een offer?
Tot nu toe zijn geen huizen uit de prehistorie op de strandwal van Limmen-Heiloo-Alkmaar opgegraven. Wat we vinden zijn concentraties van vondsten, scherven, en af en toe een dieper ingegraven spoor. Er zijn nog heel wat gaten in de kennis over de prehistorische bewoning van het strandwallengebied.
